Chociaż zjawisko dręczenia i nękania towarzyszy ludzkości od wieków, to w świadomości społecznej dopiero pod koniec lat osiemdziesiątych XX wieku pojęcie stalkingu zyskało negatywny wydźwięk. Śledzenie, nachodzenie, kontrolowanie, a także podszywanie się pod inną osobę to przestępstwo i warto wiedzieć na czym dokładnie stalking polega i gdzie zgłaszać prześladowanie, naruszanie prywatności.
Stalker to anglojęzyczny termin oznaczający osobę, która celowo i długotrwale prześladuje innego człowieka, wykazuje powtarzające się zachowania zmierzające do jej upokorzenia, wzbudzenia w niej obawy i strachu. Polski kodeks karny definiuje stalking jako uporczywe nękanie, które powoduje u pokrzywdzonego uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub w sposób istotny narusza jego prywatność.
Stalking może być również realizowany poprzez podszywanie się pod inną osobę. Wykorzystanie wizerunku lub danych osobowych występuje najczęściej w przestrzeni wirtualnej, a z przestępstwem mamy do czynienia w sytuacji, w której celem stalkera jest wyrządzenie szkody osobistej lub majątkowej.
Nękanie może przybierać wiele form, stalker często posługuje się wieloma metodami, których celem jest zastraszenie pokrzywdzonego, wzbudzenie w nim poczucia zagrożenia lub wyrządzenie szkody w postaci utraty dobrego wizerunku. Ze względu na przyjęty sposób, rodzaj prześladowania możemy wyróżnić m.in.:
W dobie wirtualnej rzeczywistości, rozwijającej się technologii mediów elektronicznych prześladowanie bardzo często przyjmuje formę stalkingu w sieci. Stalker, używając nowoczesnych technik informacyjnych, nęka osobę lub grupę osób kreując w sieci fałszywe oskarżenia na ich temat, zakładając nielegalny monitoring lub kierując pogróżki pod ich adresem. Cyberstalking to również prześladowanie i naruszenie prywatności za pośrednictwem wiadomości e-mail, szaklujące wpisy na portalach społecznościowych.
Stalking w sieci obejmuje również podszywanie się pod inną osobę w przestrzeni wirtualnej, bezprawne wykorzystanie jej danych osobowych lub wizerunku. W takich sytuacjach stalker może np. tworzyć konta na popularnych portalach społecznościowych, używając imienia, nazwiska lub zdjęcia pokrzywdzonego.
Stalker bardzo często wykorzystuje szantaż emocjonalny, wzbudza w ofierze poczucie nieuzasadnionej winy, chce jak najdłużej utrzymać u pokrzywdzonego lęk, obawę, czasem wyrzuty sumienia. Sprawca stalkingu często popada w skrajne zachowania, próbuje zjednać sobie przychylność ofiary, wybiela swoje działania w jej oczach, aby następnie przejść do ataku i w wyrachowany sposób uprzykrzać jej życie.
Najważniejsze, by nie odpowiadać na zaczepne zachowania sprawcy, najlepszym rozwiązaniem jest obojętność. Nie należy w takiej sytuacji nawiązywać kontaktu ze stalkerem, oddzwaniać, odpisywać na kolejne dotkliwe maile i wiadomości tekstowe SMS. Dobrym wyjściem jest jeden jasny i klarowny przekaz, w którym pokrzywdzony wzywa sprawcę do zaniechania czynności, które naruszają jego poczucie prywatności. Ważne, aby komunikat był krótki i jednoznaczny.
W sytuacji poczucia zagrożenia niezwykle istotną rolę odgrywa wsparcie innych osób, które dysponują wiedzą na temat zaistniałej sytuacji, mogą w przyszłości odegrać rolę ewentualnych świadków stalkingu podczas postępowania karnego. Rodzina, przyjaciele, koledzy z pracy to osoby, które często bezpośrednio uczestniczą w zdarzeniach, które wypełniają znamiona przestępstwa uporczywego nękania.
Ważne, by archiwizować wszystkie kopie wiadomości, które przesyła stalker, to najczęściej główny dowód w sprawie. Dobrze, jeżeli ofiara stalkingu korzysta z pomocy doświadczonego prawnika, który doradzi co zrobić w sytuacji pozornie bez wyjścia. Korzystając z usług kancelarii prawnej, można liczyć na merytoryczne wsparcie, które odgrywa ogromną rolę, zwłaszcza w przypadku przestępstw komputerowych. Zebranie materiału dowodowego w sprawie stalkingu w sieci wymaga często fachowej wiedzy, znajomości wirtualnych technologii.
Z uwagi na okoliczność, że uporczywe nękanie jest przestępstwem, w sytuacji poczucia zagrożenia, naruszenia prywatności stalking należy zgłosić właściwym organom ścigania. Można zrobić to składając zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa w jednostce policji lub we właściwej miejscowo prokuraturze, która zleci policjantom wykonanie wszystkich czynności zmierzających do ustalenia stanu faktycznego.
jedna odpowiedź do “Kim jest stalker? Gdzie zgłaszać prześladowanie, naruszanie prywatności?”
Niestety nie zawsze ignorowanie zachowania stalkera dobrze się sprawdza. Podburzony obojętnością może próbować dokonać innych, bardziej groźnych czynów, by tylko zwrócić na siebie uwagę. Najlepiej jest zgłosić sprawę na policję, rodzicom w przypadku osób nieletnich.